پروتز دندان چیست و برای چه کسانی مناسب است؟

ما انسان ها ممکن است به دلایل مختلفی مانند صدمات و یا پوسیدگی دندان، بخش هایی از نسج و سطح دندان را از دست بدهیم و یا به طور کامل مجبور باشیم دندان را کشیده و از دهان خارج کنیم. نبود دندان ها و یا ناقص بودنشان می تواند مشکلات زیادی برای ما در آینده ایجاد کند. بنابراین باید آن هایی که ناقص هستند را در صورت ترمیم، بازیابی کرد و آن هایی که از دست رفته اند را جایگزین کرد. در دندانپزشکی به موادی که به ترمیم گسترده دندان های ناقص و یا جایگزین کردن دندان های از دست رفته کمک می کنند، پروتز دندان گفته می شود. در این مقاله درباره انواع پروتزهای دندانی توضیحاتی ارائه شده است.

پروتز دندان چیست؟

پروتزها در دندانپزشکی، ابزاری یا وسایل مصنوعی اما مشابه دندان هستند که دو کاربرد اصلی دارند. کاربرد اول آن ها زمانی است که بخش بزرگی از دندان آسیب دیده و با روش های معمول ترمیم صورت نمیگیرد. مثلا تصور کنید که بخش زیادی از تاج دندان بعد از عصب کشی آسیب دیده و با پر کردن نمی توان آن را ترمیم کرد. در این مواقع برای ترمیم دندان عصب کشی شده از روکش دندان استفاده می شود. روکش دندان نوعی پروتز دندانی است که جایگزین تاج دندان می شود.

کاربرد دوم پروتز دندان، جایگزینی کامل دندان از دست رفته است. زمانی که دندان کاملا از بین رفته باشد برای اینکه جای خالی آن را پر کنیم از پروتزهایی مانند ایمپلنت دندان استفاده می شود.

چرا باید از پروتز استفاده کنیم؟

دندان ها بودنشان دلایل زیادی دارد. از کمک به جویدن غذا و صحبت کردن گرفته تا شکل و فرم دهی به صورت تنها برخی از کاربردهای دندان ها هستند. بنابراین بودنشان برای ما فواید و مزایای زیادی دارد. اما زمانی که آسیب ببینند و یا اینکه از دست بروند ما با مشکلاتی مانند عدم توانایی در جویدن درست غذا، عدم ادای صحیح برخی کلمات حروف، تحلیل استخوان فک، کج شدن سایر دندان ها و …. مواجه می شویم.

قبل از اینکه وارد مبحث انواع پروتز دندان شویم اجازه دهید که دلیل اینکه دندانپزشکان و پزشکان اصرار دارند جای خالی دندان را پر کنیم چیست؟ اصلا چه لزومی به استفاده از یک جایگزین دندانی وجود دارد؟

بیش از هر چیزی جای خالی دندان ها از لحاظ زیبایی مهم است زیرا نبود دندان زیبایی لبخند را بر هم میریزد و باعث به وجود آمدن مشکلات ارتودنسی دندان مانند وجود فاصله بین دندان ها یا کج شدن آن ها میشود. بنابراین لازم است که هم به جهت عملکردی و هم به جهت زیبایی حتما یک جایگزین خوب مانند انواع پروتز دندان برای پر کردن این جاهای خالی در نظر گرفت.

انواع پروتز دندان کدامند؟

پروتز دندان چهار نوع می باشد که هر کدام می تواند جایگزینی برای دندان های از دست رفته باشد.در اینجا به بررسی انواع پروتز دندان و مزایا و معایب هر کدام می پردازیم.

ایمپلنت دندان (بهترین پروتز دندان)

ایمپلنت دندان نوعی پرتز دندان ثابت است که به صورت جراحی داخل استخوان فک کاشته میشود. ایمپلنت های دندانی در اصل مهمترین و بهترین روش جایگزین دندان هستند که هرچند هزینه زیادی دارند اما به صروت گسترده در سراسر جهان توسط افراد پیر و جوان مورد استفاده قرار میگیرند. ایمپلنت ها ماندگاری زیادی دارند و ظاهری طبیعی به  لبخند شما میدهند.

روکش دندان

از تاج یا روکش دندان برای ترمیم یک دندان که در اثر پوسیدگی یا آسیب دیدگی به خطر افتاده است استفاده میشود. روکش دندان در واقع نقش محافظ دندان هستند که مانع از مرگ و از بین رفتن کامل دندان ها میشوند. برای استفاده از تاج دندان بخش زیادی از مینای دندان را تراش میدهند سپس با کمک سمنت و چسپ مخصوصی به دندان آماده شده متصل میشود.

روکش دندان اگر همراه با ایمپلنت دندان بکار برده شوند جزء مهمترین اجزای یک واحد ایمپلنت دندان به شمار میروند. روکش ها بالای اباتمنت سوار میشوند و نقس تاج دندانی شما را ایفا میکنند.

بریج یا پل دندانپزشکی

برای پر کردن چجای خالی ندین دندان از دست رفته که در مجاورت یکدیگر قرار دارند از پل های دندانپزشکی استفاده می شود. یک پل یا بریج دندانپزشکی شامل یک یا چند پانتیک یا دندان کاذب، ایمپلنت یا اتصالات فلزی است. چندین نوع پل دندانپزشکی وجود دارد که همه آن ها جزء پروتز دندان ثابت دسته بندی میشوند.

• بریج کانتی لِور
• بریج مریلند
• بریج سنتی
• بریج کامپوزیت
• بریج بر پایه ایمپلنت

دنتچرز یا دندان مصنوعی

دندان مصنوعی مجموعه هایی از دندانهای ساخته شده از روی دندان های واثعی خودمان  است که روی لثه های قوس فکی بالا و پایین سوار میشود. دندان های مصنوعی دو دسته هستند. یک دسته ثابت و دیگری متحرک. هر دو دسته ثابت و متحرک خودشان به دو نوع کامل و پارسیل تقسیم بندی میشوند.

دندان مصنوعی متحرک

دندان مصنوعی متحرک را میتوان به راحتی از دهان خارج کرد و هر زمان که لازم بود آن ها را روی لثه ها سوار کرد. پروتر پارسیلی چون دندان مصنوعی به راحتی روی لثه ها حرکت میکند و احتمال افتادن آن زیاد است. همچنین استفاده از این دندان های مصنوعی باعث ایجاد ناراحتی در لثه میشود. پروتز متحرک دندان را باید قبل از خوابیدن از دهان خارج کرده و در داخل آب قرار داد.

دندان مصنوعی ثابت

دندان مصنوعی ثابت نیز همانطور که از نامش پیدا است به لثه ها یا دندان های مجاور ثابت میشوند و قابل جابجا شدن نیستند مگر توسط متخصص پروتز. یک دست پروتز کامل ثابت معمولا بر پایه ایمپلنت است. یعنی ابتدا 2، 4 یا 6 ایمپلنت در فک کاشته میشود و سپس دندان مصنوعی به آن ها متصل میشود. دندان مصنوعی یا پروتز پارسیل ثابت نیز به دندان های مجاور متصل میشود و مانند دندان های طبیعی خودتان است.