همه چیز درباره کشیدن دندان ها (دلایل و عوارض کشیدن دندان چیست؟)
کشیدن دندان یک عمل جراحی جزئی دهان است که شامل برداشتن دندان از سوکت (جایگاه استخوانی که ریشه دندان را احاطه کرده) می شود. این عمل توسط دندانپزشک یا جراح دهان انجام می شود. کشیدن دندان ممکن است زمانی انجام شود که دندان آسیب دیده و دیگر قابل ترمیم نیست و یا ممکن است طی پروسه های دندانپزشکی دیگر مانند ارتودنسی دندان مورد نیاز باشد.
چه زمانی نیاز به کشیدن دندان است؟
دندان های ما در صورت مراقبت درست و رعایت اصول بهداشت دهان و دندان می توانند پایان عمر ماندگار باشند. با این وجود ممکن است بنا به دلایل مختلفی نیاز باشد که تعدادی از آن ها کشیده شوند.
البته ما تحت هر شرایطی دندان ها را نمی کشیم و تنها زمانی به درآوردن دندان رضایت می دهیم که دندان با روش های ترمیمی زیر قابل احیا نباشد:
- پر کردن دندان
- اینله و انله
- روکش دندان
- و یا عصب کشی دندان
در چه مواقعی نیاز به کشیده شدن دندان داریم؟
زمانی که با هیچکدام از روش های بالا دندان قادر به احیا و ترمیم نباشد ما اقدام به کشیدن دندان می کنیم. موقعیت های زیر همگی می توانند شرایطی باشند که نیازمند کشیده شدن دندان ها هستند.
آسیب دیدگی دندان
اگر دندان به دلیل تصادف یا پوسیدگی بیش از حد آسیب دیده باشد و قابل ترمیم نیست. در چنین شرایطی احتمال وارد شدن آسیب به مغز دندان و عفونتش وجود دارد. برای پیشگیری از گسترش عفونت به بخش های دیگر بدن نیاز است که دندان آسیب دیده سریعا عصب کشی و کشیده شود.
کوچک بودن فک و کمبود جا
به عنوان بخشی از درمان ارتودنسی دندان، می توان دندان های سالم را بیرون کشید تا فضا برای حرکت دندان ها و صاف شدن آن ها فراهم شود. زمانی که دهان دچار شلوغی و ازدحام دندان است نیاز به کشیدن دندان (مخصوصا دندان عقل) احساس می شود.
لق شدن دندان
مرحله پیشرفته بیماری لثه (پریودنتیت) می تواند باعث از بین رفتن حمایت استخوانی در اطراف دندان شود. در نتیجه دندان لق می شود و احتمال اینکه بی‌افتد بیشتر می شود. زمانی که بیماری حیات دندان را با مشکل مواجه کرده باشد باید آن را بیرون بکشیم.
شکستگی عمودی ریشه دندان
دندانی که در زیر خط لثه دچار شکستگی و یا ترک خوردگی شدید شده باشد قابل ترمیم نیست و باید کشیده شود.
وجود دندانهای اضافی
در موارد نادر ممکن است تعداد دندان ها در قوس های فکی بیشتر از حالت طبیعی باشند. در این مواقع می توان تمام دندان های اضافی را کشید.
نهفتگی دندان
معمولاً دندان در صورت خراب شدن یا گیر افتادن در زیر خط لثه، کشیده می شوند.
به حداقل رساندن خطر عفونت
در بیمارانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند ، ممکن است نیاز به کشیدن دندان های آلوده که دچار عفونت شده اند باشد. این کار مانع از بدتر شدن شرایط پزشکی و بیماری ها حین درمان میشود. برای مثال افرادی که قصد پیوند عضو یا شیمی درمانی دارند ممکن است نیاز به کشیدن دندان داشته باشند.
تمایل و خواسته شخصی بیمار
گاهی اوقات ممکن است بیمار هزینه ترمیم دندان را نداشته باشد و برای مثال نتواند دندان خود را روکش کند، در چنین مواقعی ترجیح بیمار کشیده شدن دندان و جایگزین کردن آن با روش های کم هزینه تر مانند دندان مصنوعی است.
مراحل کشیدن دندان
در ابتدا دندانپزشک یا جراح درباره نحوه کشیدن دندان با شما صحبت خواهد کرد. روش های احتمالی، عوارض و نحوه مراقبت های پس از کشیدن دندان مباحثی هستند که حتما توسط دندانپزشک به شما توضیح داده خواهند شد. همچنین دندانپزشک ممکن است درباره موضوعات زیر سوالاتی از شما بپرسد:
- سن شما.
- شرایط، بیماری و مسائل پزشکی قبلی یا موجود
- داروهایی که مصرف می کنید.
- هرگونه آلرژی به غذا، دارو یا داروی بیحسی و موضعی
پس از آن، دندانپزشک وضعیت حفره دهان و دندان آسیب دیده شما را بررسی می کند. همچنین، او چند تصویر با کمک اشعه ایکس از دندان آسیب دیده و ساختارهای مجاور آن تهیه می کند.
مرحله اول: بی حس کردن محل دندان مورد نظر
قبل از شروع فرآیند، بسته به موقعیت دندان و پیچیدگی های کشیدن دندان، دندانپزشک محل دندان مورد نظر را بیحس می کند. برای اینکار ممکن است از بی حس کننده های موضعی مانند لیدوکایین یا آرتیسین استفاده شود. با این حال اگر بیمار بسیار مضطرب باشد احتمالا بیهوش خواهد شد.
مرحله دوم: کشیدن دندان
به دو روش می توان دندان ها را کشید. دندان در حالت عادی بدون هیچ تیغ جراحی یا روش تهاجمی و در مدت زمان کم دندان کشیده می شود. اما گاهی ممکن است نیاز باشد تا به روش جراحی دندان در آورده شود.
بسته به اینکه موقعیت دندان کجاست ممکن است فرآیند کمی پیچیده و متفاوت باشد. برای مثال:
- اگر دندان قابل مشاهده باشد و تمام تاج آن بیورن از خط لثه باشد، دندانپزشک با کمک الویتور (نوعی وسیله دندانپزشکی) دندان را حرکت داده و بالا می کشد. سپس با کمک یک فورسپس (نوع دیگری از وسایل دندانپزشکی رایج) دندان را با حرکات آرام به جلو عقب شل کرده و کاملا بیرون می کشد.
- اگر دندان زیر خط لثه باشد یا تنها بخش کمی از آن بیرون از لثه باشد نحوه کشیدن دندان متفاوت خواهد بود. جراح یا دندانپزشک یک برش با کمک لیزر یا تیغ جراحی بر روی لثه ایجاد می کند تا دندان کاملا در معرض دید قرار بگیرد، ممکن است بخشی از استخوان نگهدارنده دندان در اطراف آن نیز برداشته شود. سپس دندان کشیده می شود.
- حتی ممکن است دندان به این راحتی ها بیرون کشیده نشود و نیاز باشد تا چند قطعه شده و سپس هر قطعه از آن بیرون کشیده شود.
- سرانجام ، دندانپزشک یک گاز استریل را بر روی محل زخم قرار داده تا خونریزی را متوقف کند. برخی اوقات ممکن است لثه بخیه شود تا خونریزی به حداقل برسد.
عوارض کشیدن دندان
در بیشتر موارد، کشیدن دندان بدون هیچ گونه عارضه ای با موفقیت انجام می شود. با این حال ، در برخی موارد نیز ممکن است تعدادی عارضه جزئی تا متوسط مانند موارد زیر رخ دهد:
- شکستگی تاج یا ریشه دندان
- تورم و کبودی در لثه
- عفونت
- خونریزی طولانی مدت
- حفره خشک
- در معرض قرار گرفتن سینوس های صورت
- آسیب به ساختارهای مجاور مانند دندانهای مجاور، زبان، اعصاب، لثه و ….
مراقبت های بعد از کشیدن دندان
زخم ناشی از استخراج دندان معمولاً طی یک هفته بسته شده و بهبود میابد. 24 ساعت اول بعد از کشیدن دندان بسیار مهم است و هرچه به توصیه های دندانپزشک بیشتر توجه کنید، روند بهبودی بهتر طی خواهد شد. طی این مدت زمان برای به حداقل رسیدن خطر عفونت و خونریزی باید اقدامات زیر را انجام دهید:
- در محل دندان کشیده شده گاز قرار دهید و به مدت نیم ساعت آن را فشار دهید
- آب دهان خود را تف نکنید و از لمس محل دندان کشیده شده با زبان خودداری کنید
- برای جلوگیری از تورم لثه و صورت یک کیسه یخ را روی محل آسیب دیده قرار دهید.
- مسکن های تجوزی شده برای درد بعد از کشیدن دندان را مطابق دستور جراح یا دندانپزشک مصرف کنید.
- از مصرف آسپرین خودداری کنید زیرا باعث افزایش خونریزی و کاهش قدرت لخته شدن خون می شوند
- فعالیت های خود را محدود کرده و از 24 تا 48 ساعت آینده از انجام ورزش خودداری کنید.
- در 24 ساعت اول پس از کشیده شدن دندان از شستشوی دهان خودداری کنید.
- از استعمال سیگار ، الکل و کافئین (قهوه و چای سیاه) خودداری کنید زیرا موجب خونریزی می شوند
- 24 ساعت بعد از کشیدن دندان، دهان خود را با محلول آب و نمک شستشو دهید
- دندان های خود را با یک مسواک نرم تمیز کنید و از مسواک زدن ناحیه دندان کشیده شده خودداری کنید
پاسخ به سوالات رایج درباره خارج کردن دندان از دهان
بیایید با یکدیگر صادق باشیم، ما شاید بتوانیم دندان شیری را که در حال افتادن است خودمان به طریقی در خانه خارج کنیم اما دندان های دائمی مخصوصا آن هایی که دچار پوسیدگی شدید و عفونت هستند به هیچ عنوان نباید در خانه کشیده شوند. در واقع کشیدن دندان در خانه روش درست و ایمنی نیست و بهتر است به دست دندانپزشک صورت بگیرد
همه چیز بستگی به موقعیت دندان عقل دارد. اگر دندان کاملا زیر خط لثه باشد بدون جراحی خارج نخواهد شد. اگر به صورت نیمه نهفته باشد ممکن است بتوان بدون جراحی آن را کشید اما معمولا دندان عقل نهفته و نیمه نهفته با جراحی خارج می شود.
بله اینکار مانع از تشکیل لخته خون و ترمیم لثه خواهد شد. همچنین احتمال خونریزی و عفونت را بیشتر خواهد کرد. توصیه می شود که دست کم تا 2 روز بعد از خارج کردن دندان، از استعمال سیگار اجتناب کرد.