علت ایجاد فاصله بین دندان ها چیست؟ (6 راه درمان را بشناسید)
گاهی لبخند ما همان چیزی است که نخستین تاثیر را بر دیگران می گذارد، اما حتی کوچک ترین نکته در چینش دندان ها می تواند ظاهر لبخند را تغییر دهد. فاصله بین دندان ها نه تنها بر زیبایی تاثیر می گذارد، بلکه گاهی مشکلاتی در صحبت کردن، غذا خوردن و حتی اعتماد به نفس ایجاد می کند. خوشبختانه با پیشرفت روش های دندانپزشکی و ارتودنسی، امکان اصلاح این فاصله ها و داشتن لبخندی متناسب و جذاب هر روز آسان تر می شود.
فاصله بین دندان ها چیست؟
فاصله بین دندان ها به فضای خالی غیرطبیعی گفته می شود که بین دو یا چند دندان ایجاد شده و می تواند ظاهر لبخند و عملکرد دندان ها را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی افراد، وجود فاصله بسیار کوچک بین دندان ها طبیعی است و مشکلی ایجاد نمی کند، اما وقتی این فاصله ها بزرگ یا نامتناسب باشند، ممکن است مشکلاتی مثل دشواری در جویدن، اختلال در گفتار یا کاهش زیبایی لبخند ایجاد شود و نیاز به درمان داشته باشند.
چه زمانی فاصله بین دندان ها طبیعی نیست!
زمانی اصطلاحا می گونید که اندازه فواصل بین دندانی مناسب و طبیعی نیست که نخ دندان برای استخراج مواد غذایی به دام افتاده نتواند به راحتی وارد شکاف بین دو دندان شود. لازم است تا بدانید زیاد بودن فاصله بین دندانی با گذشت زمان باعث شکل گیری تهدیداتی برای سلامتی آن 2 واحد دندانی خواهد شد. از دیدگاه علم پزشکی، زمانی که اندازه دیاستم از 3 میلی متر بیشتر شود، افراد برای درمان چنین مشکلی نیازمند مداخله دندانپزشک هستند.
فاصله بین دندان ها نشانه چیست؟
فواصل بین دندانی نشانه موارد مختلفی است که در فهرست بخش ذیل قابل مشاهده می باشد:
- عدم وجود تناسب بین فکین با واحدهای دندانی: بزرگ بودن اندازه فکین فوقانی و تحتانی به همراه کوچک بودن واحدهای دندانی.
- بیش از بزرگ بودن فرنوم: عدم بسته شدن فاصله بین دو دندان قدامی (جلویی) فکین فوقانی و تحتانی. بافت های متشکل لثه بین 2 واحد دندانی قدامی مانعی برای بسته شدن فاصله است.
- حضور عادات نامناسب و نادرست دهانی: اعمال فشار به واحدهای دندانی بوسیله زبان، مکیدن انگشت و تنفس از مجرای دهانی.
- اختلالات بیماری لثه: تضعیف قدرت اتصال بین دندان و استخوان.
- تحلیل ساختار استخوان فک: باعث لق شدگی دندان ها خواهد شد.
- عدم حضور برخی از واحدهای دندانی: هیپودنشیا یا خالی بودن جای خالی دندان های غایب باعث جابجایی و حرکت واحدهای دندانی دیگر باعث شکل گیری فاصله از یکدیگر می شود.
- کلاس های مختلف مال اکلوژن: کراسبایت (قرارگیری نامناسب دندان ها بر روی یکدیگر)، اُپن بایت (فاصله دندانی هنگام بستن فکین فوقانی و تحتانی) و بالا بودن سطح اُورجت (جلو بودن بیش از حد واحدهای دندانی فک فوقانی)
- استخوان اضافی: حضور ساختار استخوانی اضافه در فواصل بین دندانی.
علت دیاستما یا فاصله بین دندان ها چیست؟
| شماره | علت 🦷 | توضیحات |
|---|---|---|
| 1️⃣ | عدم تناسب فک و دندان | فاصله ژنتیکی |
| 2️⃣ | کوچک یا از دست رفته | دندان پیشین |
| 3️⃣ | فرنوم بزرگ | فاصله جلویی |
| 4️⃣ | بیماری لثه | دندان لق |
| 5️⃣ | رفلکس بلع نادرست | فشار زبان |
| 6️⃣ | عادات نامناسب | مکیدن انگشت |
| 7️⃣ | دندان شیری افتاده | مشکل موقت |
دیاستما ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
1. عدم تناسب اندازه دندان ها و فک
برخی از افراد دندان های کوچکی نسبت به فک خود دارند. این یعنی بین تمام دندان های آن ها فاصله وجود دارد. اینکه چرا اندازه فک و دندان ها ممکن است با هم متناسب نباشد اغلب دلیل ژنتیکی دارد.
2. کوچک بودن دندان ها یا از دست رفتنشان
اگر برخی از دندان ها از بین رفته یا کوچکتر از بقیه باشند، دیاستما ایجاد می شود. این وضعیت اغلب شامل دندان های پیشین یا ثنایای فوقانی است. اگر دندان های جلویی کوچک بوده و یا از دست رفته باشند فاصله قابل توجهی در دندان ها ایجاد خواهد شد.
3. بزرگ بودن فرنوم
همه ما انسان ها ساختاری مشابه به نام فرنوم لبی داریم که لب بالا را از زیر، به لثه متصل می کند تا حرکات لب محدود شود. این زائده درست زیر لب بالا و در وسط آن قرار دارد. اگر این زائده بیشتر از حالت معمولی باشد یا به عبارتی بزرگتر باشد، می تواند بین دو دندان جلویی فک بالا فاصله ایجاد کند.
4. بیماری های لثه
لق شدن یا حرکت دندان ها می تواند یک نشانه معمولی از بیماری پیشرفته لثه باشد. در افراد مبتلا به بیماری لثه ، التهاب منجر به آسیب به استخوان نگهدارنده دندان می شود. در نهایت ، دندانها ممکن است شل شده و بینشان فاصله بی افتد.
5. رفلکس بلع نادرست
وقتی رفلکس بلع به درستی اتفاق می افتد، حین قورت دادن هرچیزی، زبان به سقف دهان نزدیک شده و به آنجا فشار وارد می کند. اما در برخی افراد این رفلکس اشتباه صورت می گیرد. مثلا به جای اینکه حین بلع زبان به سقف دهان برخورد کند به دندان های جلو میخورد. این موضوع باعث ایجاد فاصله بین دندان ها می شود.
6. شکل گیری برخی از عادت ها
داشتن برخی از عادات نامناسب و البته نسبتا شایع مانند مکیدن انگشت شست، مکیدن لب، فشار دادن مکرر زبان با دندان های جلو و … می تواند با حرکت دادن دندان ها در دراز مدت موجب ایجاد یک فاصله قابل توجه در دندان ها شود. این موضوع مخصوصاً در میان برخی کودکان بسیار شایع است.
7. از دست رفتن دندان های شیری
با افتادن دندان های شیری، فاصله بین دندان ها ایجاد می شود. البته این مشکل موقتی است و با در آمدن دندان های دائمی برطرف می شود. ایجاد دیاستمای موقتی دندان های شیری به قدری شایع است که دندانپزشکان این موضوع را یک پدیده طبیعی در رشد کودکان می دانند و معمولا هم نیازی هیچ نیازی به درمان ندارد.
راه های تشخیص فاصله بین دندان ها کدام اند؟
تشخیص فواصل بین دندانی معمولا ساده است و می توان آن را هم در خانه و هم توسط دندانپزشک انجام داد. اولین نشانه، مشاهده فاصله قابل توجه بین دندان ها هنگام لبخند یا صحبت کردن است. دندانپزشک نیز با معاینه بالینی و بررسی تصاویر رادیوگرافی یا عکسهای دیجیتال میتواند اندازه و شدت فاصله را دقیق تر تعیین کند و علت ایجاد آن را شناسایی کند. تشخیص به موقع، اولین قدم برای انتخاب روش درمان مناسب و جلوگیری از مشکلات بعدی است.
چگونه فاصله بین دو دندان جلو را از بین ببریم؟ (درمان دیاستما)
در اغلب اوقات دیاستما یا فاصله بین دندانی نیازی به بستن و درمان ندارد. مثلا زمانی که دندانهای شیری زودتر از موعد دچار ریزش شوند و یا زمانی که بین اندازه دندان ها و فک عدم تطابق فاصله وجود داشته باشد نیازی به درمان نیست.
اگر دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی تشخیص دهد حتما باید فاصله بسته شود، شیوه درمان یکی از موارد ذکر شده در ادامه خواهد بود. اما اگر از نظر دندانپزشک، فاصله بین دندان های شما نیازی به بسته شدن نداشته باشد می توانید درمان را رها کنید. همچنین اگر دوست داشتید صرفا به دلیل زیبایی دیاستم را ببندید می توانید به یک متخصص ترمیمی و زیبایی دندان مراجعه کنید.
5 روش درمان فاصله بین دندان ها را بشناسید
برای فاصله بین دندان ها چه باید کرد؟ باید برای بررسی دقیق وضعیت سلامت دهان به نزد دندانپزشک مراجعه کرد تا مناسب ترین راهکارهای درمانی از بین روش های ارتودنسی، نصب ونیر دندان، جایگزین دندان با پروتز ثابت و متحرک، اجرای فرآیند فرنکتومی، درمان مشکلات و بیماری های لثه انتخاب شود.
| شماره | روش درمان | توضیحات |
|---|---|---|
| 1️⃣ | ارتودنسی | حرکت تدریجی دندان ها |
| 2️⃣ | ونیر دندان | پوشش زیبایی سریع |
| 3️⃣ | جایگزین دندان | ایمپلنت یا بریج |
| 4️⃣ | فرنکتومی | جراحی فرنوم بزرگ |
| 5️⃣ | درمان لثه | جرمگیری و ترمیم |
1. ارتودنسی دندان
اصولی ترین روش برای درمان دیاستما و خلاص شدن از شر فاصله ایجاد شده مابین دندان ها (مخصوصا دو دندان جلو) قطعا ارتودنسی دندان است. متخصصان ارتودنسی با کمک انواع دستگاه های ارتودنسی دندان ها را از ریشه حرکت داده، منظم کرده و فاصله را کاملا میبندند. بستن فاصله با کمک این روش به مرور زمان انجام خواهد شد و بنابراین طول درمان و از بین بردن فاصله بین دندان با ارتودنسی کمی زمانبرتر از روش های دیگر خواهد بود.
برای بستن دیاستما بسته به شدت آن ممکن است روش های ارتودنسی متحرک و ارتودنسی ثابت بکار گرفته شود.
2. ونیر دندان (لمینت و باندینگ ونیر کامپوزیت)
ونیر ها لایه های نازکی از مواد ترمیمی دندانپزشکی هستند که دندان ها را میپوشانند و ایرادات ظاهری آنها را برطرف میکنند. دو نوع ونیر شناخته شده وجود دارد که احتمالا شما هم نامشان را شنیده باشید. لمینت دندان و ونیر کامپوزیت دو نوع ونیر هستند که به منظور زیبایی و کمک به بستن فاصله بین دندان ها مورد استفاده قرار می گیرند.
نصب ونیر های دندانی توسط دندانپزشک عمومی یا متخصص ترمیمی و زیبایی دندان انجام می گیرد و معمولا افراد زیادی از آن استقبال می کنند. اگر متخصص ارتودنسی تشخیص دهد برای بستن فواصل نیازی به ارتودنسی ندارید، می توانید به عنوان روش جایگزین به فکر ونیر دندانی باشید.
3. جایگزین کردن دندان از دست رفته
گاهی اوقات ممکن است فردی دیاستما نداشته باشد اما پس از کشیده شدن دندان یا خلاصه از دست دادن آن به مرور زمان، فاصله ایجاد شده باشد. در چنین مواردی دندانپزشکان توصیه می کنند با یک روش جایگزین دندان، فاصله بین دندانها بسته شود.
روشهای زیر همگی برای پر کردن جای خالی دندان و بستن فاصله بین دندان ها مناسب هستند:
- ایمپلنت دندان
- بریج یا پل دندان
- پروتز دندان مصنوعی
- روکش دندان (در صورتی که دندان به شدن آسیب دیده باشد)
4. فرنکتومی
اگر زائده یا ساختار فرنوم که لثه و لب را بهم متصل کرده بزرگتر از حد معمولا باشد و فاصله قابل توجهی بین دو دندان جلو ایجاد کرده باشد تنها روش درمان دیاستما بستن این فاصله خواهد بود. برای افرادی که با بزرگی فرنوم روبرو هستند روش درمان می تواند ابتدا فرنکتومی باشد و پس از آن درمان ارتودنسی صورت بگیرد.
5. درمان بیماری های لثه
در مواردی که بافت لثه تحلیل رفته یا دچار عفونت و التهاب شده نیز، اگر فاصله بین دندان ها ایجاد شده باشد میبایست قبل از وارد شدن آسیب بیشتر به دندان ها حتما بیماری لثه را درمان کرده و تحلیل لثه را جبران کرد. جرمگیری دندان، آنتی بیوتیک تراپی و روش های دیگری از این دست می توانند به درمان بیماری های لثه کمک زیادی کنند.
6. پر کردن واحدهای دندانی
پر کردن فواصل بین دندانی به عنوان یکی از ایده آل ترین روش های مختلف کاهش و از بین فاصله بین دندان شناخته می شود. اگر دندانپزشک معالج تشخیص دهد که شکاف بین فاصله 2 دندان متقاضی از عدد 2 میلی متر کمتر است، احتمال دارد وی از مواد کامپوزیتی برای پر کردن جهت پوشاندن فواصل بین دندانی کمک بگیرد. لازم است تا بدانید این شیوه درمانی در جامعه دندانپزشکی با عنوان باندینگ دندان مطرح می شود.
بهترین درمان فاصله بین دندان ها چیست؟
نصب تجهیزات ارتودنسی به عنوان بهترین درمان فاصله بین دندان ها شناخته می شود. هزینه ارتودنسی دندان بالا است؛ اما نتایج ثمر بخش آن برای بستن فاصله بین واحدهای دندانی جهت قرارگیری دندان ها در یک ردیف خیره کننده و منحصر به فرد است. باید بدانید که دوام طولانی مدت درمان ارتودنسی بیشتر از آن چیزی است که تصور دارید. شایان ذکر است که درمان ارتودنسی صرفا بستن فواصل بین دندانی را به متقاضی هدیه نمی دهد؛ بلکه به اصلاح ناهنجاری های دهانی، درمان ازدحام (شلوغی) و کجی واحدهای دندانی، قرارگیری فکین فوقانی و تحتانی در موقعیت مکانی مناسب برای ایجاد یک هم راستایی صحیح کمک بسزایی می کند. درمان ارتودنسی طولانی مدت است و نیازمند رعایت نکات مراقبتی برای دستیابی به بهترین نتیجه می باشد.
به یاد داشته باشید که نصب کامپوزیت بر روی واحدهای دندانی جهت پوشاندن فواصل بین دندان ها با گذر زمان نیازمند ترمیم هستند. دندانپزشکان متخصص ترمیم و زیبایی توصیه می کنند که متقاضیان کامپوزیت باید بعد از گذشت مدت زمانی 6 ساله مجددا برای ترمیم ونیر رزینی کامپوزیت مراجعه نمایند. شایان ذکر است که مدت زمان لازم برای نصب روکش های کامپوزیتی تنها در یک جلسه صورت می گیرد. البته باید بدانید اگر دندانپزشک متخصص تشخیص دهد که تنها راهکار درمانی برای بستن فواصل بین دندانی استفاده از روش فرنکتومی است، هیچ شیوه جایگزینی وجود نخواهد داشت.
آیا از بین بردن فاصله دندان در خانه امکان پذیر است؟
چگونه در خانه فاصله بین دندان را از بین ببریم؟ افراد زیادی به دنبال راهکارهای درمان خانگی فاصله بین دندان ها هستند. باید بدانید که اجرای راهکارهای درمانی بستن فاصله ی بین دندان در بیش از 99% مواقع در کلینیک های دندانپزشکی صورت می گیرد. لازم است تا توجه کنید که راهکار درمان خانگی بستن فواصل بین دندانی کمتر از آن چیزی است که تصور می کنید.
در قدم اول باید بدانید که میزان اثربخشی راهکارهای خانگی برای بهبود فواصل بین دندان در تمامی افراد یکسان نیست؛ شایان ذکر است که اگر این فاصله بیش از اندازه باشد، روش های درمان خانگی تاثیرگذار نخواهد بود و باید برای اصلاح دائمی این مشکل به دندانپزشک متخصص مراجعه کرد.
استفاده از براکت های DIY به عنوان بهترین راهکار جهت از بین بردن فاصله بین دندان ها در خانه معرفی می شود. براکت DIY در جامعه پزشکی با نام “نوار دندان” شناخته شده است. در واقع براکت DIY یک نوار دندانی است که دارای قدرت چسبندگی بوده و دقیقا به دور واحدهای دندانی نصب می گردد. لازم است تا بدانید که باید از نوار دندانی چسب مانند هر شب قبل از خوابیدن استفاده نمایید تا بیشترین اثرگذاری را تجربه کنید.
شایان ذکر است که فرآیند از بین بردن فواصل بین دندانی با براکت DIY زمان بر است و نباید انتظار مشاهده نتایج موفقیت آمیز در کوتاه مدت داشت. جامعه دندانپزشکی استفاده از راهکارهای درمان خانگی برای بستن فاصله بین دو دندان را نه پیشنهاد می کند و نه توصیه. بهره مندی از اثربخشی روش های خانگی زمانی موثر است که از وضعیت سلامت بافت های متشکل استخوان لثه آگاهی داشته باشید و موارد تاثیرگذار بر ایجاد فواصل بین دندان را بررسی کرده باشید.
برای درمان دیاستما دقیقا چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم؟
بچه ها معمولا تا زمانی که دندان شیری دارند حتی اگر بین دندان هایشان فاصله وجود داشته باشد چندان مهم نیست چون دندان های شیری موقتی هستند و ممکن است دندان های دائمی به صورت منظم و بدون فاصله رشد کنند.
اما بهتر است از سن 7 سالگی کودکان دلبند خود را به نزد دندانپزشک (با تاکید روی دندانپزشک متخصص ارتودنسی) ببرید تا تحت معاینه قرار بگیرند. اگر مشکلی در خصوص نظم و هماهنگی دندان کودکان وجود داشته باشد این متخصص سریع تشخیص داده و درمان می کند. به عنوان مثال اگر فاصله بین دندانی وجود داشته باشد با روش های موجود در این صفحه آن ها را درمان می کند. بنابراین از سن 7 سالگی به بعد می توانید برای بستن دیاستما اقدام کنید.
چطور از بروز فاصله بین دندان ها پیشگیری کنیم؟
هرچند که می توان در برخی موارد از بروز دیاستما پیشگیری کرد اما گاهی اوقات امکان جلوگیری از آن امکان پذیر نیست. به عنوان مثال زمانی که بزرگی فرنوم معمولا ژنتیکی است و قابل پیشگیری نیست. اما اگر فرزند شما مکررا انگشت خود را میمکد می توان با ترک عادت مکیدن مانع از ایجاد یا پیشرفت دیاستما شد.
به طور کلی با دنبال کردن موارد زیر می توان تا حد زیادی از ایجد فاصله بین انواع دندان ها پیشگیری کرد:
- رعایت بهداشت دهان و دندان
- تاکید بر استفاده روزانه از نخ دندان
- مراجعه منظم به کلینیک های دندانپزشکی جهت چکاپ و معاینه تخصصی (بیشتر به منظور پیشگیری)
- اجتناب از مکیدن انگشت شست و کمک به کودکان برای ترک عادت
- اصلاح رفلکس های بلع نامناسب
نکات مهم قبل از درمان فاصله بین دندان ها
توجه به چند نکته قبل از اجرای راهکارهای درمانی بستن فواصل بین دندانی الزامی است:
- بررسی سلامت دندانها و لثهها قبل از شروع درمان
- انتخاب روش مناسب با توجه به شدت فاصله، سن و بودجه
- مشاوره با دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی
- آگاهی از مدت زمان و مراحل درمان
- هدفگذاری برای دستیابی به نتیجه پایدار و رضایتبخش
جمع بندی کنیم؟
فاصله بین دندان ها نه تنها بر زیبایی لبخند تاثیر می گذارد، بلکه ممکن است عملکرد دندان ها و اعتماد به نفس را هم تحت تاثیر قرار دهد. علت های ایجاد این فاصله شامل ژنتیک، از دست رفتن یا کوچک بودن دندان ها، بزرگی فرنوم، بیماری های لثه و عادات نادرست است. روش های بستن فاصله شامل ارتودنسی، ونیر، ایمپلنت یا بریج، فرنکتومی و درمان لثه هستند. مراجعه به دندانپزشک و انتخاب روش مناسب بسته به شدت فاصله، سن و سلامت دندان ها، کلید داشتن لبخندی زیبا و سالم است.
خوندن این مقالات رو هم از دست ندید🎯
پاسخ به سوالات رایج درباره رفع فاصله بین دندان ها
از آنجا که روش های رفع دیاستما متنوع است، بنابراین نمی توان هزینه دقیق و ثابتی ارائه کرد. بسته به اینکه فواصل با لمینت، کامپوزیت ونیر، فرنکتومی و … برداشته شوند، هزینه ها واقعا متغییر هستند.
در وهله اول یک متخصص ترمیمی و زیبایی. اما اگر مثلا نیاز بود که فرنکتومی انجام شود به یک متخصص لثه باید مراجعه شود. متخصص ارتودنسی نیز می تواند یکی از دندانپزشکانی باشد که در این خصوص به شما کمک خواهد کرد. اگر فاصله بسیار زیاد باشد قطعا باید به متخصص ارتودنسی مراجعه شود.
اغلب دندانپزشکان برای بستن فاصله بین دندان روش ارتودنسی را پیشنهاد میدهند. شما می توانید برای دندان های جلو از بریس های پشت دندانی یا نامرئی استفاده نمائید.
فاصله بین دندان ها علاوه بر تاثیر بر ظاهر لبخند، می تواند مشکلاتی مانند دشواری در جویدن غذا، اختلال در گفتار، افزایش تجمع پلاک و احتمال بروز بیماری های لثه ایجاد کند. در برخی افراد نیز این فاصله ها باعث کاهش اعتماد به نفس و نارضایتی از ظاهر لبخند می شوند.