پوسیدگی ریشه دندان ها چگونه رخ می دهد و درمان آن چیست؟

پوسیدگی بخش های سطحی تر دندان مانند تاج، همیشه جزء شایع ترین شکایات دندانپزشکی است و اغلب افراد با این نوع خرابی روبرو هستند. اما برخی افراد ممکن است بیشتر مستعد خرابی و پوسیدگی ریشه های دندانی باشند که در زیر خط لثه واقع شده اند. این نوع پوسیدگی های دندانی علائم چندان مشخصی ندارند و اغلب زمانی رخ می دهند که تاج هیچ آسیبی ندیده و علائم خرابی ندارد. در این صفحه با خرابی ریشه ها و روش درمان آن بیشتر آشنا خواهید شد.

علت پوسیدگی و خرابی ریشه ها چیست؟

این فرآیند با گذشت زمان و کم کم اتفاق می‌افتد. پوسیدگی در اصل با لایه‌ای چسبناک به نام پلاک شروع می‌شود که وقتی باکتری‌های موجود در دهان شما از قند و نشاسته باقی مانده از غذاهایی که می‌خورید تغذیه می‌کنند، روی دندان‌ها ایجاد می‌شود.

پلاک دندان ابتدا نرم و لزج است و با مسواک زدن برداشته می شود اما اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود همین پلاک می تواند به جرم سفت و سختی تبدیل شود که اسید و باکتری های موجود در آن می توانند سطح مینای دندان شما را از بین ببرند.

با فعالیت باکتری ها و وجود اسید سوراخ‌های ریزی روی مینا ایجاد می‌شود و باکتری‌ها می‌توانند مسیر خود را به سمت سوراخ‌ها باز کند تا به لایه عاج دندان شما برسند. اگر این باکتری متوقف نشود، حتی می تواند به مرکز دندان شما، جایی که عصب در آن قرار دارد، راه پیدا کند.

به طور کلی، پوسیدگی دندان بیشتر در دندان‌های عقب شما رخ می‌دهد، زیرا تمیز نگه داشتن آن‌ها سخت‌تر است. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که پوسیدگی ریشه دندان دو برابر سریع‌تر از پوسیدگی های روی سطوح دیگر دندان‌ها ایجاد می‌شود اگر باکتری ها راهی برای نفوذ به زیر خط لثه و ریشه پیدا کنند.

علائم پوسیدگی ریشه دندان چیست؟

از آنجایی که خرابی ریشه، طبق تعریف، روی ریشه دندان ایجاد می‌شود، احتمالاً نمی‌توانید با نگاه کردن به آینه و نگاه کردن به دهان خود، آن را ببینید. اما ممکن است متوجه برخی علائم هشداردهنده مانند درد در دندان، یا شاید حساسیت، به ویژه به سرما یا گرما شوید.

همچنین، اگر متوجه شدید که لثه‌هایتان عقب‌نشینی کرده، مهم است که به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا تحلیل لثه اغلب اولین گام در مسیر قبل از خرابی و پوسیدگی ریشه است. بدون پوشش و حمایت لثه، ریشه ها در برابر باکتری ها و پوسیدگی آسیب پذیرتر می شوند.

چه کسانی بیشتر از همه با پوسیده شدن ریشه دندان روبرو هستند؟

پوسیده شدن ریشه ها می تواند در هر سنی تجربه شود، اما افراد مسن در معرض خطر بسیار بیشتری در این خصوص هستند. در واقع، تحقیقات نشان می دهد که سن 70 سالگی بیشترین میزان پوسیدگی ریشه دندان وجود دارد. شاید بیشتر به این دلیل است که افراد مسن بیشتر احتمال دارد با شل شدن دندان و از دست رفتن حمایت بافت هایی شود که دندان را در جای خود نگاه می دارند.

چرا افراد مسن بیشتر با پوسیده شده ریشه ها روبرو می شوند؟

با گذشت زمان، این بافت ها (بافت های حمایت کننده دندانی) می توانند به تدریج از روی دندان فاصله بگیرند. گاهی اوقات حتی ممکن است بخشی از ریشه در معرض دید قرار گیرد. باکتری ها می توانند وارد فضای بین دندان ها و بافت های نگه دارنده دندان شوند و در نتیجه التهاب لثه و پوسیدگی ریشه ایجاد شود.

همچنین افراد مسن بیشتر به سایر بیماری‌های مزمن مانند دیابت و سندرم متابولیک مبتلا می‌شوند که این می‌تواند احتمال ایجاد التهاب در لثه‌هایشان را افزایش داده و منجر به بیماری پریودنتال ‌شود.

سایر افرادی که با پوسیدگی دندان روبرو می شوند عبارتند از:

• افراد سیگاری
• افرادی که تحلیل لثه دارند
• افرادی که با بیماری های پیشرفته لثه روبرو هستند
• افرادی که شکستگی طولی دندانی دارند

عوارض پوسیده شدن ریشه های دندانی چیست؟

در کل پوسیده شدن ریشه دندان (هر بخشی پایین تر از تاج) هرچند که نادر است اما می تواند عوارض به مراتب بیشتری به همراه داشته باشد. زیرا این مدل پوسیدگی ها می توانند در مدت زمان بسیار کوتاه تری باعث عفونت دندان و پالپ داخل آن شوند.

چنانچه این اتفاق رخ دهد و درمان به موقع انجام نشود متاسفانه ممکن است دندان بمیرد. همچنین پشت گوش انداختن درمان به موقع می تواند موجب شل شدن، انتشار عفونت به دندان های مجاور و در نهایت از دست رفتن دندان شود.

درمان پوسیدگی ریشه دندان چیست؟

درمان پوسیدگی ریشه چندان تفاوتی با پوسیدگی سایر بخش های دندان ندارد. در درمان این گونه پوسیدگی ها ابتدا دندانپزشک با دقت پوسیدگی (خرابی و نقاط سیاه شده دندان) را بر میدارد و یک حفره کوچک بر جای خواهد ماند.

حفره شستشو داده شده و سپس با کمک مواد پر کننده مانند آمالگام یا کامپوزیت پر می شود. اما از آنجا که ریشه زیر لثه است و امکان واکنش و حساسیت به آن وجود دارد معمولا برای پر کردن ریشه دندان از مواد زیست سازگار که سبب حساسیت و واکنش نمی شوند استفاده خواهد شد.

آیا برای ترمیم پوسیدگی ریشه دندان نیاز به عصب کشی داریم؟

چنانچه پوسیدگی شدید باشد به طوری که به پالپ دندان آسیب وارد کرده باشد قطعا قبل از هر نوع ترمیمی نیاز به درمان ریشه یا عصب کشی دندان وجود خواهد داشت.

چگونه از پوسیدگی ریشه دندان جلوگیری کنیم؟

همیشه بهترین درمان، پیشگیری است. از همین رو با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان تا حد زیادی از بروز مشکلات دندانی پیشگیری کرد یا دست کم باعث کاهش صدمات و آسیب هایی مانند پوسیدگی شد.

مسواک زدن، نخ دندان کشیدن بین دندان ها، استفاده از خمیر دندان ها و دهانشویه های حاوی فلوراید و روش های دیگر می تواند از بروز پوسیدگی ریشه دندان جلوگیری کند.

همچنین فلوراید وارنیش موضعی در کودکان می تواند مانع از بروز انواع پوسیدگی های دندانی در کودکان شود. برای بزرگسالان و کودکان نیز به طور کلی مراجعات منظم به مطب دندانپزشکی از جمله روش های پیشگیری و یا درمان به موقع مشکلات دندانپزشکی خواهد بود.