مسواک بین دندانی چیست و طرز استفاده از آن به چه شکل است؟
روتین روزانه بهداشت دهان و دندان از دیرباز شامل مسواک زدن با خمیر دندان های مناسب و نخ دندان کشیدن بوده اما اکنون ابزارهای دیگری مانند دهانشویه ها و مسواک های اینترادنتال نیز به این روتین اضافه شده اند. این مقاله برای آشنایی کاربران کلینیک دنیا نگاشته شده تا به طور کامل با مسواک بین دندانی، کاربردهایش و نحوه استفاده از آن آشنا شوند. اگر شما نیز نیاز به این مسواک دارید توصیه می کنیم نکات داخل این مقاله را با دقت بخوانید.
قبل از هر چیزی با فضاهای بین دندانی آشنا شوید…
اگر دقت کرده باشید روی بسته بندی های این نوع مسواک ها نوشته شده interdental. اینترادنتال یک اصطلاح ساده و به معنای فضای بین دو دندان است. این فضا یا فضاها در حالت عادی بسیار کوچک و کمتر از 0.5 میلی متر هستند. در برخی افراد نیز بنا به دلایلی این فضا بیشتر از نیم میلی متر است.
صرف نظر از اندازه فضاهای بین دندانی (زیاد یا کم)، این مکان ها محل بسیار مناسبی برای تجمع باکتری ها و ذرات ریز مواد غذایی است. اگر بعد از هر بار مسواک زدن این فضاها با دقت تمیز نشوند احتمال تشکیل پلاک و جرم در طرفین دندان ها افزایش پیدا می کند و به مرور زمان پوسیدگی دندان ایجاد می شود. ما برای تمیز کردن این فضاها نه از مسواک های معمولی بلکه از نخ دندان و مسواک هایی موسوم به اینترادنتال یا بین دندانی استفاده می کنیم.
مسواک بین دندانی چیست؟
مسواک اینترادنتال نوعی برس یا مسواک با بدنه کوتاه، گردن قابل انعطاف و سر باریک و تقریبا استوانه ای یا نسبتا مخروطی شکل است که دور تا دور آن با موهای نرم احاطه شده است. سر این برس تا حدودی شبیه موهای روی یک چوب ریمل هستند.
این برسها در حدود سال 1976 معرفی شدند و در آغاز برای افرادی تجویز می شدند که روکش یا بریج دندان داشتند تا اطراف این پروتزها به خوبی توسط افراد تمیز می شدند و احتمال آسیب دیدگی آن ها را کاهش می دادند.
در سال 2015، فدراسیون پریودنتولوژی اروپا دریافت که مسواک های بین دندانی موثرترین نوع تمیز کردن لابلای دندان است و پلاک های به دام افتاده ما بین دندان ها را بهتر از نخ دندان، واتر جت یا سایر دستگاه ها از بین می برد.
فرق مسواک اینترادنتال با مسواک های معمولی چیست؟
اگر به شکل زیر نگاه کنید به خوبی متوجه تفاوت های مسواک معمولی و ما بین دندانی می شوید. مسواک های معمولی سایز بزرگتری دارند، آن ها دسته بلند، سری بزرگ و غالبا مستطیلی دارند. از این مسواک ها فقط و فقط برای تمیز کردن سطوح جلو و پشت دندان ها استفاده می شود و به دلیل سایز بزرگ به فضاهای بین دندانی دسترسی ندارند و بنابراین قادر به تمیز کردن لابلای دندان ها را ندارند.
اگر روتین بهداشت دهان و دندان تنها به مسواک زدن معمولی محدود شود، در واقع ما 30 درصد دندان ها را تمیز نکرده ایم زیرا مسواک معمولی تا 70 درصد سطوح دندانی را تمیز می کند.
فرق بین نخ دندان و مسواک های بین دندانی چیست؟
با نخ دندان حتما آشنایی دارید و میدانید که کار اصلی آن تمیز کردن بین دندان ها است. نخ دندان ها باید دست کم روزی یکبار قبل یا بعد از مسواک زدن استفاده شوند تا فضاهای بین دندانی عاری از غذا و تجمع پلاک شود. مسواک بین دندانی در واقع یک جایگزین ایده آل و امروزی تر برای نخ های دندانی است. تصویر زیر تفاوت های شاخص مسواک های اینترادنتال با نخ دندان را نشان می دهد.
مسواک بین دندانی یا نخ دندان، کدام برای من بهتر است؟
هر دو ابزار، اهداف مشترکی را دنبال می کنند با این حال هر یک مزیت هایی بر دیگری دارند. به عنوان مثال اگر شما شخصی هستید که پروتز دندان ندارید، فضای بین دندان هایتان بسیار جزئی است نخ دندان برایتان گزینه بهتری است زیرا نخ دندان باریک است و به راحتی بین دندان ها جابجا می شود.
اما اگر:
- پروتز دندان (بریج، ایمپلنت، روکش و …) دارید
- فاصله بین دندان هایتان زیاد است
- تحت درمان ارتودنسی هستید
و یا تجربه خوبی از نخ دندان کشیدن ندارید مسواک های اینترادنتال گزینه بسیار مناسب تری برای شما هستند. لازم به ذکر است که به مسواک های اینترا دنتال اصطلاحا مسواک ارتودنسی نیز گفته می شود زیرا بهترین گزینه برای تمیز کردن لابلای براکت ها و سیم و فضاهای بین دندانی حین مرتب شدن دندان ها هستند.
مزایای برس بین دندانی چیست؟
- در از بین بردن ذرات غذا و باکتری ها از بین دندان ها موثرتر است
- استفاده از آن ها به ویژه برای افرادی که مهارت محدودی در حرکت دست و انگشت دارند آسان تر است
- برای حرکت بین براکت ها و سیم ارتودنسی موثر است
- خونریزی لثه را کاهش می دهد
- لثه را کمتر تحریک می کند
- به پیشگیری از بیماری لثه کمک می کند
- به جلوگیری از حساسیت دندان کمک می کند
- غذا و پلاک بین دندان ها را از بین می برد
- به راحتی در دسترس است
- در اندازه های مختلف موجود است
- برای خیلی ها راحت تر از نخ دندان کشیدن
- برای جلوگیری از بوی بد دهان (بخشی از بیماری لثه) مناسب است
- دقت بیشتری در تمیز کردن فاصله بین دندان ها دارند
نحوه استفاده از مسواک بین دندانی چگونه است؟
نحوه استفاده از مسواک اینترادنتال بسیار آسان تر از نخ دندان است. برای اینکه به طور موثر بین دندان ها را با آن تمیز کنید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- سعی کنید روزی یک بار قبل از مسواک زدن، لابلای دندان ها را با این برس تمیز کنید
- از مسواک متناسب با اندازه فضای بین دندان های خود استفاده کنید. ممکن است نیاز به استفاده از بیش از یک سایز یا اندازه داشته باشید
- مسواک را به آرامی بین دندان های خود قرار دهید و اگر به نظر می رسد به سختی بین دندان ها حرکت می کند مسواک های با سری کوچک را امتحان کنید
- سعی نکنید مسواک را به زود وارد فضای بین دندانی کنید
- دور کل دهان خود کار کنید تا هیچ یک از فضاها را از دست ندهید
چطور یک برس بین دندانی خوب تهیه کنیم؟
برای اینکار می توانید از دندانپزشک خود کمک بگیرید. بعد از معاینه اولیه و دیدن فضاهای بینی دندانی شما، دندانپزشک می تواند یک برند خوب با سایز سری متناسب با فضاهای بینی دندانی تان را به شما معرفی کند.
همچنین می توانید به صورت اینترنتی یا به صورت حضوری از داروخانه ها اقدام به خرید این مسواک ها کنید. مهمترین نکته این است که حتما سایز مناسب مسواک را انتخاب کنید و حتما موهای آن به اندازه کافی نرم باشد.
پاسخ به سوالات رایج درباره مسواک اینترادنتال
هرچند که می توان از این مسواک ها برای تمیز کردن دندان کودکان نیز استفاده کرد اما بهتر آن است که به کودکان نحوه استفاده از مسواک های با سری کوچک تر و نخ دندان کشیدن آموزش داده شود. اما اگر کودک تحت درمان ارتودنسی است بهتر است روش استفاده از این مسواک را نیز یاد بگیرد و به عنوان مکمل روتین بهداشت دهان و دندان در نظر گرفته شود.
افرادی که دندان های نامرتبی دارند فاصله بین دندان هایشان بسیار کم و بعضا به دلیل روی هم افتادن دندان ها هیچ فاصله ای وجود ندارد که مسواک بین دندانی بتواند وارد آن شود. لذا بهتر است در این شرایط از نخ دندان های نازک و محکم استفاده شود.