عفونت دندان چیست و چگونه درمان می شود؟
عفونت دندان از جمله مشکلاتی است که در صورت نادیده گرفته شدن، به سرعت می تواند از یک ناراحتی موضعی به یک بحران گسترده تر تبدیل شود. تجربه درد مداوم، اختلال در عملکرد روزمره و احتمال گسترش التهاب به بافت های اطراف، اهمیت پیگیری و درمان به موقع را دوچندان می کند. بررسی علل ایجاد این وضعیت، نشانه های هشداردهنده و روش های موثر درمانی، گامی مهم در کاهش آسیب های احتمالی و ارتقای سلامت دهان و دندان در سطح فردی و جامعه خواهد بود.
عفونت دندان چیست؟
عفونت های دندانی هنگامی رخ می دهند که باکتری ها به پالپ (ناحیه نرم داخل دندان شما) حمله کرده و به بافت های اطراف سرایت می کنند. این معضل می تواند به دلیل اقدامات دندانپزشکی، وارد شدن ضربه به دندان یا پوسیدگی دندان باشد. این عفونت از دندان یا ساختارهای پشتیبانی کننده آن منشا می گیرد و سپس به بافتهای اطراف آن سرایت می کند.
مشاوره رایگان
انواع عفونت دندان
- آبسه پری آپیکال (Periapical Abscess)
این نوع عفونت در نوک ریشه دندان ایجاد می شود و معمولا ناشی از پوسیدگی عمیق، ترک در دندان یا درمان نشده ماندن پالپ دندان است. - آبسه پریودنتال (Periodontal Abscess)
این عفونت در لثه ها و بافت های نگهدارنده اطراف دندان رخ می دهد و اغلب نتیجه بیماری های لثه پیشرفته یا گیر کردن مواد غذایی در پاکت های لثه ای است. - آبسه لثه ای (Gingival Abscess)
برخلاف نوع پریودنتال، این آبسه محدود به ناحیه سطحی لثه است و معمولا بدون درگیری با ساختارهای عمیق تر مانند رباط یا استخوان اطراف دندان ایجاد می شود. - سلولیت دندانی (Dental Cellulitis)
عفونتی گسترده تر و پیشرفته تر است که از ناحیه دندان یا لثه شروع شده و به بافت های نرم صورت، گردن یا فک گسترش می یابد. این وضعیت اورژانسی تلقی می شود و نیاز به درمان فوری دارد. - عفونت پس از درمان (Post-Treatment Infection)
ممکن است پس از کشیدن دندان، عصب کشی یا جراحی های دهان ایجاد شود. اگر بهداشت رعایت نشود یا عفونت قبلی به‌طور کامل رفع نشده باشد، این نوع عفونت ظاهر می‌شود.
سوالات رایجی که اغلب مردم می پرسند….
برای خارج کردن عفونت دندان روش های متفاوتی مثل استفاده از آنتی بیوتیک ،عصب کشی و زهکشی وجود دارد.
عفونت شدید دندان و ورم صورت ممکن است به بخش های دیگر بدن سرایت کرده و اندام های دیگر را درگیر نماید.
بله با درد شدید و ضربان دار در اطراف دندان آسیب دیده مشخص می شود.
اگر دندان سالم باشد و عفونت به استخوان ها سرایت نکرده باشد عصب کشی می شود ، در غیر این صورت کشیدن دندان بهترین گزینه خواهد بود.
میترونیدازول،آموکسی سیلین ، کلیندامایسین جز آنتی بیوتیک های موثر برای عونت دندان هستند.
علائم و نشانه های عفونت پالپ دندان کدامند؟
| 🔢 شماره | 💢 علامت | 💬 توضیحات |
|---|---|---|
| 1️⃣ | پوسیدگی دندان 🦷 | تغییر رنگ، حفره |
| 2️⃣ | دندان درد ضربان دار 😖 | درد مداوم، آبسه |
| 3️⃣ | بوی بد دهان 😷 | بوی ماندگار، عفونت |
| 4️⃣ | تغییر طعم دهان 👅 | طعم فلزی، تلخی |
| 5️⃣ | تورم لثه یا صورت 🤕 | آبسه، چرک، التهاب |
| 6️⃣ | لق شدن دندان ها ⚠️ | تحلیل لثه، تضعیف استخوان |
یکی از اولین علائم عفونت دندان، زخم شدن یا تیر کشیدن و درد دندان به صورت ضربانی است. در صورت عدم درمان عفونت در این مرحله تورم، دشواری در جویدن، دردی که به استخوان فک تابیده می شود و حتی تب و تورم غدد گردن می تواند علائم بعدی عفونت باشد. این علائم نشان دهنده گسترش عفونت به سایر قسمت های بدن شما است.
مهم ترین علائم عفونت دندان این ها هستند:
1. پوسیدگی دندان
پوسیدگی از اولین علائم عفونت دندان به شمار می رود. زمانی در نتیجه عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و حمله اسیدها + پلاک میکروبی مینای دندان آسیب می بیند، رنگ دندان تغییر می کند. حتی کم کم حفراتی در دندان ایجاد می شود و بخش هایی از آن به صورت تیره و سیاه رنگ دیده می شود. این ها پوسیدگی دندان هستند و باید خیلی زود به آن ها توجه کرد. با ترمیم ساده می توان از گسترش پوسیدگی و ایجاد عفونت دندان پیشگیری کرد.
حتما بخوانید : راهکارهای کاربردی برای کاهش درد عصب دندان
2. دندان درد
یکی از قابل توجه ترین علائم عفونت دندان، احساس درد در ریشه یک دندان یا اطراف آن است. دندان درد معمولا زمانی رخ می دهد که پالپ دندان دچار عفونت شده و واقعا نیاز به درمان دارد. در چنین موقعیتی دردهای ضربان دار و مزمنی بروز می کند که تا ترمیم انجام نشود متوقف نمی شود.
زمانی که آبسه اطراف نوک ریشه دندان ایجاد شود معمولا درد شدیدی بروز می کند که نشان از وخامت اوضاع می دهد و نیاز به رسیدگی فوری دارد. بنابراین دندان درد شدید را به هیچ عنوان ساده نگیرید.
3. بوی بد دهان
بد بو شدن دهان نیز می تواند مستقیما یا غیر مستقیما یکی از نشانه ها و علائم عفونت دندان در نظر گرفته شود. هرچند که بوی بد دهان می تواند علل مختلفی از جمله بیماری لثه، مصرف برخی غذاها، عفونت گلو، خوابیدن و … داشته باشد اما زمانی که در طول روز با وجود مسواک زدن هنوز هم دهانتان بو می دهد و همزمان ممکن است درد نیز تجربه کنید احتمالا دندان تان در حال عفونت است و بوی بد دهان را میبایست یکی از محتمل ترین علائم عفونت دندان خود در این شرایط بدانید.
4. تغییر طعم و مزه
گاهی اوقات زمانی که دندان های عقل دچار پوسیدگی و عفونت می شوند ممکن است متوجه شوید که طعم و مزه دهانتان عوض شده. مثلا ممکن است شما مدام مزه و طعم فلزی احساس کنید.
💎 بیشتر بخوانید: علت تلخی دهان چیست؟
5. تورم لثه و یا صورت
در یک حالت ممکن است چرک دندان و ورم صورت از علائم عفونت دندان باشد. این حالت زمانی است که آبسه پریودنتال و یا پری اپیکال ایجاد شده باشد. این دو آبسه می توانند نتیجه نفوذ عفونت از دندان به بیرون آن باشند. زمانی که عفونت به هر شکلی از داخل دندان خارج شده و به اطراف آن سرایت کند ممکن است تورم ایجاد شود.
در برخی افراد شاهد این هستیم که صورت دچار تورم می شود و یا در بخشی از آن به جز تورم تغییر رنگ و کبودی به وجود می آید. تورم صورت از جمله نادرترین علائم عفونت دندان است که می تواند بسیار خطرناک باشد و نشان دهنده گسترش عفونت و آلودگی است.
6. شل شدن دندان ها
در نهایت عفونتی که درمان نشده به حال خودش رها شده باشد می تواند باعث شل یا لق شدن دندان شود. در چنین وضعیتی احتمالا لثه نیز آسیب دیده و عفونت ساختارهای نگاه دارنده دندان را نیز تضعیف و درگیر کرده است. این می تواند از مهمترین علائم عفونت دندان باشد.
علل بروز عفونت پالپ و ریشه دندان چیست؟
انجمن دندانپزشکی آمریکا علت این عفونت را پوسیدگی دندان، بیماری پریودنتال یا ترک و شکاف دندان می داند. هر یک از موارد ذکر شده می تواند باکتری ها را وارد پالپ کند و باعث تجمع چرک در نوک ریشه در نزدیکی استخوان فک شود. به این تجمع چرک آبسه گفته می شود. آبسه ای که درمان نشود می تواند شما را با عفونت شدیدی مواجه کند که می تواند استخوان فک شما نیز را تحت تأثیر قرار دهد.
نوشته پیشنهادی : درمان سه سوته دندان درد چیست ؟
درمان عفونت و ورم دندان
بسته به این که عفونت شما در چه سطحی است و چگونه ایجاد شده روش های درمانی مختلفی برای برطرف کردن آن وجود دارد. روش درمانی مختلف برای برطرف کردیم این مشکل عبارتند از:
1. تخلیه آبسه
اگر آبسه دندان باعث شکل گیری عفونت دندان شده باشد، روش قطعی درمان می تواند مدیریت آبسه باشد. برای درمان آبسه دندان نیز تخلیه بهترین روش است. طی این فرآیند یک برش کوچک روی آبسه زده می شود و پس از خروج کامل محتویات داخل آبسه، با سرم شستشو استریل، تمیز و شسته می شود.
💎 بیشتر بخوانید: تعرفه ویزیت دندانپزشکی چگونه است ؟
2. عصب کشی دندان
به عصب کشی دندان روت کانال تراپی یا درمان ریشه هم گفته می شود. اگر عفونت دندان گسترش یافته باشد فرآیند عصب کشی می تواند برای درمان عفونت و نجات دندان انجام شود. در این روش یک سوراخ کوچک از طریق سطح جونده در دندان ایجاد می شود پالپ دندان برداشته می شود. در صورت وجود آبسه تخلیه می شود و کانال های ریشه پر می شوند. پس از پر شدن ریشه ها، دندان ترمی یا روکش دندان می شود.
3. تجویز آنتی بیوتیک
اگر عفونت دندان شما در حال سرایت به سایت بخش های دهانی و بافت های مجاور باشد دندانپزشک ممکن است برای جلوگیری از افزایش عفونت آنتی بیوتیک یا قرص چرک خشک کن قوی برای عفونت دندان برایتان تجویز کند.
لازم به ذکر است که اگر پس از گذشت یک مدت زمان عفونت دندان شما درمان نشده و اگر تب یا تورم دارید یا در تنفس یا بلع مشکل دارید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. به احتمال زیاد اکنون عفونت شما به سایر قسمت های بدن مانند استخوان فک و نواحی اطراف آن سرایت کرده است و عدم درمان میتواند برایتان دردسرساز شود.
درمان خانگی عفونت دندان و ورم صورت
روش های متفاوتی برای درمان ورم صورت بخاطر عفونت دندان در خانه وجود دارد که در ادامه به چند مورد از آن اشاره می کنیم :
- استفاده از دهانشویه ها
- گیاه میخک را بر روی دندانی که عفونت دارد قرار داده و فشار دهید
- کمپرس آب سرد
- استفاده از زدچوبه و زنجبیل
- مصرف دمنوش های گیاهی
- 2 الی 3 بار مخلوط آب و نمک را قرقره کنید
چگونه از بروز عفونت پالپ پیشگیری کنیم؟
همانطور که خواندید، آلوده شدن پالپ دندان یا عفونت آن، می تواند هم دردناک باشد و هم زندگی روزمره را با دشواری همراه کند. درمان آن نیز می تواند کمی زمانبر و خسته کننده باشد. بنابراین بهترین کار این است که از بروز آن پیشگیری کنیم. جلوگیری از وارد شدن آسیب به دندان می تواند تضمین کننده دوام و ماندگاری دندان بدون هیچ مشکل و بیماری باشد.
برای پیشگیری از عفونت پالپ اقدامات زیر می تواند مفید باشد:
- با مراقبت موثر از دندان ها و بافت های داخل دهان اطمینان حاصل کنید که مانع از بروز پوسیدگی خواهید شد. زیرا پوسیدگی خود یکی از علل اصلی بروز عفونت در پالپ و ریشه دندان است.
- برای از بین بردن هر گونه باکتری مضر داخل دهان، روزی دو بار مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- بسیار مهم است که به طور منظم به کلینیک دندانپزشکی دنیا دنتال مراجعه کنیم تا تحت معاینه اصولی قرار بگیرید. زیرا برخی اوقات دندان های ما علائمی دارد که تنها توسط دندانپزشک تشخیص داده می شوند یا قابل پیشگیری هستند.
- با مراقب درست از سلامتی خود و داشتن یک سبک زندگی سالم از بروز عواملی مانند شکستگی دندان یا وارد شدن آسیب فیزیکی به آن پیشگیری کنید.
- اگر لمینت دندان، ایمپلنت دندان، روکش یا هر نوع وسیله دندانپزشکی دیگر دارید از ان مراقبت کنید زیرا عدم مراقبت از آن ها می تواند منجر به پوسیدگی دندان و یا وارد شدن آسیب به آن و درز نهایت عفونت پالپ شد.
عوارض عفونت دندان چیست؟
| 🏷️ عارضه | ⚠️ نمونه‌ها | 💬 توضیحات |
|---|---|---|
| 🦷 موضعی | آبسه لق شدن دندان تحلیل استخوان | آسیب مستقیم به دندان و لثه ها |
| 😬 ناحیه فک و صورت | سلولیت درگیری فک تورم صورت | گسترش عفونت به اطراف دهان و فک |
| 🧠 مغزی و عصبی | آبسه مغزی درد عصبی اختلال حرکتی | انتقال نادر ولی خطرناک به مغز و اعصاب |
| 🩸 سیستمیک | تب سپسیس خستگی ضعف عمومی | عفونت وارد خون شده و بدن را درگیر می کند |
| ❤️ قلبی و ایمنی | اندوکاردیت ضعف ایمنی عفونت مکرر | عوارض ثانویه در بیماران حساس یا مزمن |
عفونت دندان در صورت درمان نشدن می تواند از یک مشکل ساده به عوارض جدی تبدیل شود. این عوارض ممکن است به صورت موضعی در لثه و دندان ظاهر شوند یا به نواحی اطراف مانند فک، صورت، و حتی سیستم عصبی و گردش خون گسترش یابند. در موارد پیشرفته، خطراتی مانند سپسیس، اندوکاردیت قلبی و آسیب به بافت های حیاتی نیز وجود دارد. تشخیص زودهنگام و اقدام سریع در درمان، نقش کلیدی در پیشگیری از این پیامدهای خطرناک دارد.
هزینه درمان عفونت دندان چقدر است؟
هزینه درمان عفونت دندان بسته به نوع و شدت عفونت، محل دندان، نوع درمان مورد نیاز، و کلینیک یا شهر محل زندگی متفاوت است. در ادامه، بازه تقریبی هزینه ها را بررسی می کنیم:
۱. ویزیت و عکسبرداری اولیه
- ویزیت دندانپزشک عمومی یا متخصص: ۱6۰ تا ۳۵۰ هزار تومان
- عکس رادیوگرافی (پری آپیکال یا پانورامیک): 8۰ تا ۲۵۰ هزار تومان
۲. درمان دارویی (در مراحل اولیه یا مکمل درمان)
- آنتی بیوتیک، مسکن، دهانشویه: ۵۰ تا ۲۵۰ هزار تومان
(بسته به نسخه پزشک و برند دارو)
۳. عصب کشی (درمان ریشه)
- دندان تک کاناله (دندان جلویی): حدود 2.5 هزار تا 3.۵ میلیون تومان
- دندان چندکاناله (دندان آسیاب): بین 5 تا 7 میلیون تومان
هزینه ترمیم نهایی یا روکش جداگانه محاسبه می شود.
۴. کشیدن دندان (در صورت غیرقابل درمان بودن)
- دندان معمولی: حدود 450 تا 950 هزار تومان
- کشیدن جراحی یا دندان نهفته: ۱ تا 3.5 میلیون تومان
۵. درمان های تکمیلی
- درین یا تخلیه آبسه: حدود 2 هزار تا 5 میلیون تومان
- روکش پس از عصب کشی: 5 تا 10 میلیون تومان (بسته به جنس و نوع)
جمع بندی
عفونت دندان یکی از مشکلات شایع اما خطرناک دهان است که در صورت بی توجهی می تواند از یک درد ساده به عوارض جدی مثل آبسه، تورم صورت و حتی درگیری اعضای داخلی بدن منجر شود. با رعایت بهداشت دهان، مراجعه منظم به دندانپزشک و درمان به‌موقع، می‌توان از گسترش آن جلوگیری کرد.